Dnia 16 października 2021 r. w świetlicy wiejskiej w Hrebennem odbyła się podniosła uroczystość dla uczczenia 160 rocznicy Manifestacji Horodelskiej 1861 r. W uroczystościach udział wzięli; Pani Maryla Symczuk - dyrektor Cukrowni Werbkowice, Pan Krzysztof Bożek -- Wójt Gminy Horodło/ organizator uroczystości/, ksiądz Daniel Pachla - proboszcz Parafii Horodło, Pan Paweł Kłosiński - przewodniczący Rady Gminy Horodło oraz Radni Gminy Horodło, nauczyciele szkół, a także mieszkańcy Hrebennego i sąsiadujących miejscowości. Zgromadzeni uczestnicy uroczystości, po powitaniu przez Wójta Gminy i odśpiewaniu Hymnu Państwowego wysłuchali trzech referatów okolicznościowych:
1. "Manifestacja Horodelska 10 października 1861 - który wygłosiła prowadząca spotkanie, mgr Anna Kozar.
2. " Prace wykopaliskowe na terenie Horodła - najnowsze badania" ... Gazda i Piotrowski.
3. " Historia miejscowości Hrebenne" - mgr Zofia Wróbel.
Całość imprezy uświetnił koncertem Zespól Wokalny "Hubal" z Klubu 2. Pułku Rozpoznawczego w Hrubieszowie, pod kierownictwem Pana Tomasza Brudnowskiego. Uczennice ZS w Strzyżowie recytowały okolicznościową poezję autorstwa Kazimierza Jana Dejera - mieszkającego w Hrebennem. Wspólne odśpiewanie "Roty" zakończyło uroczystość.
W przerwie wszyscy uczestnicy zostali podjęci słodkim poczęstunkiem przygotowanym przez miejscowe Koło Gospodyń Wiejskich oraz zaprzyjaźnione Koła z Horodła, Kopyłowa i Matcza.

Dlaczego Hrebenne wybrano na miejsce obchodów 160 rocznicy Manifestacji Horodelskiej?


W poemacie Marii Konopnickie"Przez głębinę" znajdujemy fragment który czyni prawdopodobnym, że delegaci, którzy w roku 1861 podążali do Horodła na manifestację z okazji 448. rocznicy podpisania Unii Horodelskiej właśnie w hrebeńskiej cerkwi uczestniczyli w nabożeństwie, w czasie którego zostali przez unickiego kapłana przygotowani na śmierć: ( "- Bracia! Nikt nie zgadnie, co go dziś czeka! Idziemy na wroga, czujecie! Bezbronni. Bo noc nim zapadnie, może niejeden na sąd stanie Boga.Bijcie się w piersi! - Jak w śmierci godzinę, tak was rozgrzeszę tutaj... In nomine..."). Liczono się bowiem z faktem, że wojska carskie dowodzone przez generała Chruszczowa użyją wobec manifestantów broni palnej chcąc nie dopuścić ich do Horodła.
A o tym, że delegaci podążający na horodelski zjazd byli w Hrebennem zaświadczać może kolejny trop odnaleziony na kartach książki Mariana Dubieckiego "Z przeszłości(1862 - 1863)", wydanej w Kijowie nakładem Księgarni Leona Idzikowskiego w roku 1910. W cyfrowym wydaniu wspomnianego tytułu, autor opowiada jak to jedna z grup "około trzydziestu osób, wszyscy prawie z zabużańskich okolic" podążając do Horodła przyjęta została na odpoczynek i gościnę we dworze właścicielki Hrebennego pułkownikowej Teodory z Podhorodeńskich Podhorodeńskiej, wdowy po pułkowniku Leonie Podhorodeńskim.

tekst i foto K. J. Dejer